De kamernood in Groningen trekt behalve huisjesmelkers met schimmige huurcontracten momenteel ook volbloed oplichters aan, die niet eens een kamer hébben. ‘Ik maakte 1200 euro over voor een kamer die niet bestond.’

Nu Linda Ardenghi erop terugkijkt, waren de signalen er allemaal. Maar toen de masterstudente rechten op huizenjacht ging, maakte ze zich meer zorgen over het idee dat ze moest gaan couchsurfen, zegt ze. ‘Ik heb vooral verhalen gehoord over studenten die er niet in slaagden een dak boven hun hoofd te vinden, veel meer dan verhalen dat ze waren opgelicht.’

Wanhopig als ze was, betaalde ze uiteindelijk 1200 euro voor een kamer die niet bestond.

Afwijzingen

Linda is niet vreemd in Groningen. Als UCG-studente woonde ze al twee jaar in het Frascati-gebouw toen ze vanwege de pandemie terugging naar in Italië. Toen het tijd werd om weer naar Nederland te gaan, ging ze op zoek naar een kamer via Facebook.

Net als veel andere woningzoekenden kreeg ze talloze afwijzingen. ‘Het maakte niet uit hoe snel ik reageerde op de advertenties, ze hadden allemaal al voldoende sollicitanten. Dus toen ene Alan Diaz haar sms’te dat zij zou verhuizen en dat er dus een plekje vrijkwam in een appartement aan de Billitonstraat, werd Linda enthousiast. Een volledig gemeubileerde kamer in het centrum van de stad. Het leek een geschenk uit de hemel.

Als de beschrijving van de woning te mooi klinkt om waar te zijn – in het centrum, ruim en vrij goedkoop – dan is dat waarschijnlijk ook zo. Echte advertenties bevatten ook meestal geen gedetailleerde lijst van alle apparatuur en meubels in de woning. Staat er dat er ook kussens, dekens en zelfs beddengoed klaarliggen? Stop maar, je verspilt je tijd.

Voor de zekerheid controleerde Linda nog wel het adres via Google Street View. ‘Het was een echt huis, dus ik dacht: dat is een goed teken.’ Er ging echter geen belletje rinkelen toen bleek dat ‘de voormalige huurder’ voorstelde dat Linda met de huisbaas contact op moest nemen, omdat ze zelf bij haar ouders zou zijn, vanwege de pandemie. 

Als je meteen wordt doorverwezen naar een verhuurder die je een berichtje moet sturen, via e-mail, sms of WhatsApp, houd dan je ogen open en let op andere rode vlaggen: dit is standaard gebruik voor oplichters.

Huisbaas

Maar goed, Linda verbleef zelf ook om precies dezelfde reden bij haar ouders, dus ze kreeg geen argwaan. Ze mailde de huisbaas, Christian Beller, die er bij haar op aandrong zo snel mogelijk een huurcontract te tekenen en een borgsom over te maken om de overeenkomst veilig te stellen. ‘Hij zei: “Opschieten, er zijn veel studenten die zich aanmelden voor deze kamer”, dus ik dacht: “Natuurlijk, ik neem hem.”’

Wees uiterst voorzichtig met het tekenen van een contract voor een kamer die je niet hebt gezien. Als je in het buitenland bent en geen vrienden hebt om de woning te bekijken, kun je vragen om een virtuele bezichtiging. Als je toekomstige huisbaas je onder druk zet door te zeggen dat hij nog andere geïnteresseerden heeft, en je zo onder druk zet om een contract te tekenen, dan kun je beter eerst even uitademen en rustig nadenken, zou een echte huisbaas zo ongeduldig handelen?

Linda’s ouders controleren de naam van de huisbaas en zijn Franse bankrekening bij een online bank waar geen vast adres voor nodig is om die te openen. Toch: ‘er waren geen bijzonderheden.’

Wees kritisch over de bankrekening waar je je geld naartoe gaat overmaken. Als het geen Nederlandse bankrekening is, dan wordt de kans dat je wordt opgelicht stukken groter. Zeker als de naam van de verhuurder anders is dan die van de bankrekening. 

Nadat het drie pagina’s tellende contract was ondertekend, was Linda aan de beurt om de eenmalige borg van 800 euro over te maken, plus de eerste maand huur van 400 euro. Omdat haar beloofd was dat ze de sleutels zou krijgen als ze weer in Groningen zou zijn, ging Linda erin mee. ‘Ik heb dus 1200 euro overgemaakt.’

Trap niet in de belofte dat, zodra je de borg en eerste maand hebt betaald, ze je de sleutels per DHL toesturen of dat je ze kunt krijgen als je er bent. Je wordt duidelijk opgelicht.

Linda zou gelukzalig de verhuizing naar haar niet-bestaande kamer hebben afgewacht, als de huisbaas haar niet had gevraagd nóg meer geld te sturen. De gemeente zou de huurregels hebben veranderd, meende hij. ‘Toen kreeg ik eindelijk argwaan’, zegt Linda. Ze vroeg vrienden om eens bij het huis te gaan kijken. Zoals ze al vreesde: er woonde al iemand. ‘Je bent opgelicht’, zei de bewoonster. 

Airbnb

Linda is niet de enige die werd ingepalmd door een huuroplichter. De Russische Maria Abdurashitova, studente internationale betrekkingen en organisaties, stond op het punt 2500 euro over te maken naar ene Jennifer, een Britse dame die haar appartement op Rooming.nl verhuurde. ‘Ze vertelde me een heel verhaal over hoe ze dit appartement had gekocht voor haar dochter die weer naar Engeland was verhuisd.’

Maria, wanhopig op zoek naar een woning, trapte erin. Zelfs toen Jennifer plotseling van gedachten veranderde en haar vroeg om via Airbnb te betalen, trok Maria dat niet echt in twijfel, ‘omdat dat een betrouwbare website is.’

Oplichters vragen je vaak te betalen via websites als Airbnb of Booking.com. Zelfs als een link naar hun woning echt lijkt, kan het in feite een nepwebsite zijn, een kopie van de populaire website, en dus niet veilig bij betalingen. Onbeveiligde websites herken je aan een open slotje in de URL-balk.

Maar er ging iets mis en Jennifer verdween voor een week, om vervolgens Maria te vragen twee maanden huur én duizend euro borg te betalen via een directe bankoverschrijving. Toen krabden Maria’s ouders eens achter hun oren en ontdekten dat de bankgegevens helemaal niet klopten: ‘Het was Jose uit Spanje, en niet Jennifer uit Engeland.’

Om te dubbelchecken of het niet om oplichting ging, stelden Maria’s ouders voor om te vragen of ze via Airbnb kon betalen, zoals eerder was afgesproken. Dat was beter dan de Russische banken, zeiden ze. Maar de ‘Britse dame’ werd ineens zeer vasthoudend en Maria moest onmiddellijk betalen via een link naar een namaak versie van TransferWise. Overtuigd van de misleiding, haakte Maria af en zei dat ze iets beters had gevonden.

Kopie

Het enige waar ze spijt van heeft, is dat ze een kopie van haar paspoort heeft opgestuurd. ‘Ik zag er geen probleem in dat iemand probeerde te verifiëren dat ik echt besta.’ Hoewel ze op haar besluit terugkwam en het bestand uit het gesprek verwijderde, weet ze niet zeker of ze het nog hebben. ‘Ik hoop van niet.’

Stuur nooit een identiteitsbewijs op voordat je er absoluut zeker van bent dat je niet met een oplichter te maken hebt. Het kan later worden gebruikt om identiteitsfraude mee te plegen. Schrijf op de kopie in ieder geval de datum en het adres van de woning om misbruik moeilijker te maken.

Hoewel Maria het geld niet is kwijtgeraakt, heeft ze er wel veel verdriet van gehad, vooral gezien de tijdsdruk, zegt ze. ‘Ik voelde eindelijk rust omdat ik ergens kon wonen, maar daarna was ik weer terug bij af.’ Ze troost zich met het feit dat het haar alsnog gelukt is om met behulp van een verhuurmakelaar een dak boven haar hoofd te krijgen.

Ook Linda doet haar best positief te blijven. ‘Ik heb betaald met geld dat ik zelf had verdiend met bijbaantjes, dus mijn ouders zijn gelukkig niets kwijt.’

Engels